Ngày 11/4/2024 (tức 3/3 âm lịch), đã diễn ra Lễ Khai hội giỗ Mẫu đền Tuần Quán, phường Yên Ninh năm 2024, tỏ lòng thành kính, biết ơn và tưởng nhớ đến công lao của Mẫu Liễu Hạnh (vị thần cao nhất được thờ tại đền Tuần Quán). Ngay sau Lễ Khai hội đã diễn ra nhiều hoạt động tế lễ và thi đấu thể thao, trò chơi dân gian truyền thống.

Các đại biểu tham dự Lễ Khai hội

Dự Lễ Khai hội có lãnh đạo đại diện một số sở, ban, ngành của tỉnh. Về phía thành phố có đồng chí Nguyễn Ngọc Trúc - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố; Trần Phượng - Ủy viên BTV Thành ủy, Phó Chủ tịch HĐND thành phố; Tạ Ngọc Hoa - Ủy viên BCH đảng bộ, Phó Chủ tịch UBND thành phố; các đồng chí thường trực HĐND, UBND, lãnh đạo các phòng, ban, đoàn thể thành phố; lãnh đạo Cấp uỷ, Chính quyền cùng đông đảo cán bộ, Nhân dân phường Yên Ninh và du khách thập phương đã về dự.

Một tiết mục Văn hóa, văn nghệ tại Lễ Khai hội

Đền Tuần Quán là một ngôi đền linh thiêng nằm ở hữu ngạn sông Hồng. Trước thế kỷ 19, dân gian thường gọi là "Miếu Quán Tuần". Từ cuối thế kỷ 19 cho đến nay, đền chính thức có tên là "Đền Tuần Quán". Đền thờ mẫu Liễu Hạnh, tương truyền bà là Quỳnh Hoa công chúa giáng trần đã có công “Hộ quốc tỷ dân”. Vì vậy, vua Lê Hiển Tông năm Cảnh Hưng thứ 44 đã ban cho sắc phong là “Đức chúa Quốc Mẫu Hoàng Ân Phương Dung” và được Nhân dân tôn là Thánh Ân thờ tại đền Tuần Quán. Đền Tuần Quán cũng là nơi lưu giữ nhiều di tích vật thể và phi vật thể có giá trị văn hóa, góp phần làm phong phú thêm văn hóa cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Nghi thức tế lễ tại Lễ hội

Trải qua các thời kỳ lịch sử, đền không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của Nhân dân và du khách mà còn trở thành nơi ghi dấu những sự kiện, những mốc lịch sử quan trọng của đất nước gắn liền với tên tuổi các anh hùng dân tộc, các chí sĩ yêu nước; là địa điểm tập hợp lực lượng, ủng hộ quyên góp phục vụ kháng chiến.

Theo thời gian, do chiến tranh và những biến cố thăng trầm của lịch sử đã khiến cho ngôi đền bị tàn phá và hư hại nhiều. Giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa, năm 1992, đền Tuần Quán đã được UBND tỉnh cho phép trùng tu, tôn tạo trên nền đất cũ, có tổng diện tích khuôn viên 1.660m2. Năm 2005, đền Tuần Quán đã được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh, là nơi sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng của Nhân dân trong và ngoài tỉnh.

Lãnh đạo phường Yên Ninh đánh trống khai hội

Lễ hội đền Tuần Quán được tổ chức thường niên vào ngày mồng 3/3 Âm lịch hàng năm vào mỗi độ “Thanh minh trong tiết tháng 3” theo truyền thống tốt đẹp từ lâu đời của dân tộc ta “Tháng 8 giỗ Cha, tháng 3 giỗ Mẹ", được đông đảo Nhân dân, du khách trong và ngoài tỉnh đến tham quan chiêm bái. Đây là hoạt động sinh hoạt văn hoá tín ngưỡng đầy chất nhân văn trong đời sống xã hội, là dịp để mọi người hướng về cội nguồn, hướng về tổ tông, cùng ôn lại truyền thống lịch sử hào hùng của dân tộc mà cha ông đã tạo dựng nên trong suốt quá trình lịch sử dựng nước và giữ nước.

Nhân dân và du khách hồ hởi tham gia trò chơi "bịt mắt bắt vịt" tại lễ hội

Tại lễ khai hội Ban tổ chức lễ hội phường đã tiến hành đánh trống khai hội, thực hiện nghi thức tế lễ, dâng hương Kính Mẫu. Sau phần lễ chính, đã diễn ra các trò chơi dân gian, tổ chức thi đấu thể thao như: cờ tướng, kéo co, bóng chuyền hơi, bắn nỏ, thi bày mâm lễ dâng Mẫu, trò chơi bịt mắt bắt vịt… thu hút sự tham gia của các đội đến từ các tổ dân phố và bà con Nhân dân trên địa bàn.

Nội dung thi trình bày mâm lễ tại Lễ hội

Sau một thời gian diễn ra các hoạt động và các cuộc thi đấu TDTT vui khỏe, sôi nổi, hào hứng và cũng đầy kịch tính, Ban tổ chức đã trao giải cho các đội có phần thi xuất sắc ở các thể loại.

Sôi nổi thi đấu bóng chuyền hơi tại Lễ hội

 Việc tổ chức Lễ hội giỗ Mẫu đền Tuần Quán nhằm tái hiện lại cuộc sống, giá trị văn hoá truyền thống trong dựng nước và giữ nước của ông cha ta; khẳng định việc tiếp nối, bảo tồn phát huy nét văn hóa đặc sắc "tín ngưỡng thờ Mẫu” của dân tộc. Đồng thời, là nguồn cổ vũ, động viên Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân thành phố quyết tâm hơn nữa, hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo tồn văn hóa truyền thống, di sản văn hóa gắn với phát triển du lịch bền vững.

Hào hứng môn thi kéo co

Được biết, ngoài Lễ Giỗ Mẫu được tổ chức thường niên vào 3/3, tại Đền Tuần Quán còn có một lễ hội nữa gọi là tiệc cha được tổ chức vào ngày 20/8 âm lịch hàng năm.

Minh Chín - Thanh Nghị (Trung tâm TT&VH thành phố Yên Bái)