Thành phố Yên Bái là trung tâm kinh tế, chính trị của tỉnh Yên Bái. Trong nhiều năm qua, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, các quan hệ xã hội, quan hệ kinh tế, dân sự trên địa bàn thành phố cũng phát sinh không ngừng, tính chất đa dạng, dẫn đến các tranh chấp ngày càng nhiều và phức tạp. Vì vậy, Mô hình Hòa giải theo Luật Hòa giải đối thoại tại Tòa án ra đời, bước đầu đem lại hiệu quả tích cực.

Mô hình Hòa giải theo Luật Hòa giải đối thoại tại Tòa án, là mô hình hòa giải mới, được Tòa án Nhân dân thành phố Yên Bái ra mắt đi vào hoạt động, nhằm giải quyết hiệu quả các tranh chấp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân tại địa phương. Mô hình hòa giải mới này có nhiều ưu điểm nổi bật như: giúp giải quyết triệt để, hiệu quả các tranh chấp mà không phải mở phiên tòa xét xử; tiết kiệm chi phí, thời gian, công sức của các bên liên quan và Nhà nước; hạn chế tranh chấp, khiếu kiện kéo dài gây bức xúc trong dư luận nhân dân. 

Một phiên hòa giải vụ việc tranh chấp hợp đồng tín dụng tại Tòa án Nhân dân thành phố Yên Bái

Vụ án “Tranh chấp hợp đồng tín dụng” giữa Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam với ông Hà Xuân H, được Tòa án Nhân dân thành phố Yên Bái tiếp nhận, thụ lý ngày 15/4/2022 theo thủ tục hòa giải đối thoại tại Tòa án. Với mục đích để sửa chữa nhà cho gia đình, ngày 16/10/2018, ông H đã ký hợp đồng tín dụng với ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam, Chi nhánh huyện Trấn Yên, Yên Bái - Phòng giao dịch Hợp Minh vay số tiền là 48.000.000 đồng. Sau đó, ông H thường xuyên vi phạm nghĩa vụ trả nợ. Ngân hàng đã nhiều lần thông báo, tiến hành làm việc với ông H nhưng ông H không hợp tác.

Sau khi được phân công giải quyết vụ việc, hòa giải viên đã khẩn trương nghiên cứu hồ sơ, lập kế hoạch cho buổi hòa giải. Trên cơ sở các quy định pháp luật cùng với việc vận dụng các kỹ năng lắng nghe, phân tích, giải thích, thuyết phục, chỉ trong khoảng thời gian chưa đầy một tháng, hòa giải viên đã hòa giải thành vụ việc dân sự trên, ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn Việt Nam và ông Hà Xuân H đã thống nhất được việc giải quyết toàn bộ nội dung vụ án mà không phải mở phiên tòa để xét xử, trong khi các vụ việc dân sự khác trung bình Tòa án phải phải mất từ 04 đến 06 tháng để giải quyết triệt để theo thủ tục tố tụng.

Một vụ án “Tranh chấp hợp đồng vay tài sản” khác cũng được Tòa án nhân dân thành phố Yên Bái thụ lý, giải quyết nhanh chóng theo mô hình hòa giải này. Do có mối quan hệ quen biết, trong khoảng năm 2016 - 2017 bà Nguyễn Thị Bích H đã ba lần vay của bà Lê Thị Ánh N tổng số tiền là 130 triệu đồng với mục đích sử dụng tiền vay vào việc cá nhân. Bà H đã trả cho bà N 8.500.000 đồng tiền nợ gốc, sau đó trốn tránh không trả số tiền nợ còn lại. Ngày 26/4/2022, Tòa án nhân dân thành phố Yên Bái tiếp nhận đơn khởi kiện “Tranh chấp hợp đồng vay tài sản” của bà Lê Thị Ánh N.

Để giúp bà H và bà N thỏa thuận được các nội dung tranh chấp, tạo sự đồng thuận cho các bên, giữ được mối quan hệ hàng xóm ổn định, tốt đẹp, hòa giải viên đã kiên trì hòa giải, phân tích các quy định của pháp luật liên quan, hậu quả pháp lý của việc hòa giải thành, để các bên tự nhận thức được những điểm mạnh, điểm hạn chế của mình trong mối quan hệ tranh chấp, nhờ đó hai bên đã thỏa thuận được toàn bộ các nội dung còn mâu thuẫn trong vụ án. Trên cơ sở đó, chỉ một tháng sau khi thụ lý, Tòa án nhân dân thành phố Yên Bái đã ra quyết định công nhận kết quả hòa giải thành.

Từ khi luật Hòa giải đối thoại tại Tòa án có hiệu lực thi hành đến nay, Tòa án nhân dân thành phố Yên Bái đã tiếp nhận 362 đơn khởi kiện các loại qua thủ tục hòa giải. Hòa giải viên đã tổ chức hòa giải được 362 vụ, việc, trong đó đã tổ chức hòa giải thành được 142 vụ, việc (đạt tỷ lệ 39,2%). Việc hòa giải thành đã giảm thiểu được một số lượng án phải thụ lý giải quyết theo thủ tục tố tụng, từ đó giảm bớt khối lượng công việc thực tế cho thẩm phán, thư ký. Hiện mô hình hòa giải theo Luật hòa giải, đối thoại tại Tòa án đã và đang được người dân trên địa bàn thành phố quan tâm, tìm hiểu; rất nhiều cá nhân, tổ chức đã lựa chọn hòa giải viên giải quyết đơn khởi kiện của mình sau khi được tuyên truyền về Luật hòa giải, đối thoại.

Thời gian tới, Tòa án nhân dân thành phố Yên Bái sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hòa giải, đối thoại tại Tòa án; kịp thời cung cấp cho các hòa giải viên những văn bản quy phạm pháp luật mới; tiếp tục áp dụng các quy định về tính linh hoạt của chế định hòa giải, đối thoại tại Tòa án./.

Nguyễn Thị Thúy Hà (Tòa án Nhân dân thành phố Yên Bái)