Di tích lịch sử văn hóa Vườn hoa – Nhà kèn, thuộc tổ dân phố Hồng Tiến, phường Hồng Hà, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái. Hiện dấu tích xưa không còn. Nay trên mảnh đất này, thành phố cho xây dựng khu vườn hoa Hồng Hà, ngay trước rạp Hồng Hà.

 Vườn hoa Hồng Hà phía giáp rạp Hồng Hà

Vườn hoa - Nhà kèn là nơi vui chơi văn hóa, văn nghệ đầu tiên của Pháp xây dựng trên địa bàn sau khi tiến đánh và làm chủ thành Hưng Hóa và Tuyên Quang. Nơi đây, sáng ngày 22 tháng 8 năm 1945, Ban cán sự Đảng tổ chức cuộc mít tinh quần chúng ở Vườn hoa - Nhà kèn, trung tâm tỉnh lỵ, thu hút gần 1 vạn người ở thị xã Yên Bái và các vùng lân cận tham gia. Ủy ban nhân dân Cách mạng lâm thời tỉnh Yên Bái làm lễ ra mắt trước đông đảo quần chúng nhân dân. Tại cuộc mít tinh, Ủy ban cách mạng lâm thời ra mắt gồm có các đồng chí Ngô Minh Loan là Chủ tịch, đồng chí Nguyễn Phúc làm Phó Chủ tịch, đồng chí Bình Phương là ủy viên Quân sự, đồng chí Nguyễn Văn Chí là ủy viên Cảnh sát, đồng chí Đỗ Quang Hân là ủy viên Giáo dục, đồng chí Phạm Gia Đệ là ủy viên Y tế, đồng chí Lê Văn Minh là ủy viên Công chính, đồng chí Đỗ Văn Bình là ủy viên Tư pháp. Nơi đây, cũng là một trong những nơi tổ chức “Tuần lễ vàng” đầu tiên của tỉnh Yên Bái, các  hoạt động văn hóa, văn nghệ; Lễ kỷ niệm trước kia của tỉnh...

Trong các ngày 09 và 10/7/1965, Vườn hoa - Nhà kèn bị bom Mỹ dội trúng, lầu bát giác bị phá hủy, vườn hoa bị bom cày xới, nhiều cây to bị gãy đổ, cây cảnh, hoa bị nát, hỏng gần hết. Do, đang trong thời kỳ: “Tất cả vì miền Nam ruột thịt” nên di tích lúc này không được tôn tạo, chỉ tập trung dọn dẹp cho gọn ghẽ để Nhân dân đến vui chơi, nghỉ mát.

Sau ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30 tháng 4 năm 1975) đến nay, vườn hoa được cải tạo nhiều lần. Ban đầu Vườn hoa – Nhà kèn có diện tích hơn 3.000m2. Là nơi thực dân Pháp cho xây dựng chủ yếu phục vụ cho việc vui chơi, giải trí của bọn quan chức Pháp và tay sai. Vườn hoa bấy giờ chủ yếu trồng các loại cây nhội, long não, hoa sữa, kim giao, xà cừ... Sau khi bị máy bay Mỹ bắn phá và nhiều lần tu sửa và cải tạo, hiện nay chỉ trồng một số cây trò chỉ, cọ, hoa đại, hoa giấy, xoài… và một số thiết bị luyện tập thể thao để Nhân dân đến nghỉ mát, luyện tập thể dục hằng ngày. Còn Nhà kèn (nhà “lầu bát giác”) có diện tích chừng khoảng 30 m2 là nơi biểu diễn, luyện tập nghệ thuật của đội kèn Tây, giống như nhà hát nhỏ nên gọi là “Nhà kèn” hiện không còn phục dựng, mà đối diện với Vườn hoa là Rạp Hồng Hà được Nhà nước đầu tư xây dựng và sửa chữa khang trang như hiện nay. Tuy, quy mô diện tích thì thu nhỏ lại, nhưng Vườn hoa – Nhà kèn vẫn là một chứng nhân lịch sử mãi mãi không phai mờ trong tâm thức của mỗi người dân Yên Bái. Hiện Vườn hoa được cải tạo, tu sửa tương đối khang trang hiện đại và được gọi là vườn hoa Hồng Hà, thuộc khu dân cư Hồng Tiến, phường Hồng Hà, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái.

Ngày 15/7/2016, Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái ban hành Quyết định số 1420/QĐ-UBND, công nhận di tích Vườn hoa - Nhà kèn, phường Hồng Hà, thành phố Yên Bái, tỉnh Yên Bái là Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp tỉnh.

Đào Hạnh (Ban Tuyên giáo Thành ủy)